sábado, 6 de diciembre de 2008

Aquis Querquennis



Atraídos en gran medida polos recursos auríferos do Noroeste, a conquista romana desta parte da península marcou un antes e un despois no seu devir histórico, deixando unha fonda influenza que chegou ata a actualidade.
A lingua, o dereito e mesmo a configuración do territorio, entre outras cousas, quedaron impregnadas da pegada romana.
A Torre de Hércules é na actualidade unha referencia mundial por tratarse do único faro de orixe romana que permanece en activo. A Muralla de Lugo, unha liña defensiva construída cando os romanos comezaron a sentir a ameaza bárbara, é hoxe un emblema da cidade.
Aínda que todos os anos visitamos Lugo por ser o lugar, máis próximo á nosa localidade, onde hai pegadas da Romanización, Ourense é rica nestes restos, e debemos valorar a posibilidade de visitar esta provincia pola súa peculiaridade. As pegadas revélannos como os romanos chegaron ao Noroeste peninsular, de que maneira reorganizaron o territorio e trazaron toda unha rede de comunicacións, o xeito como explotaron, cunha tecnoloxía nunca vista ata o momento, os recursos minerais, os seus asentamentos militares, o legado cultural e artístico, entre outros aspectos.
A provincia de Ourense está salpicada, como dicimos, de restos arqueolóxicos de moi diversas épocas e modelada polas intervencións humanas ao longo dos séculos. Os castros son moi abondosos, case non hai población que non teña pegadas romanas, coma ocurre con Bande co seu asentamento de tipo militar chamado Aquis Querquennis, na rexión da Baixa Limia, no suroeste da provincia. Contan Plinio et alii que esta parte estaba habitada na antigüidade polo pobo prerromano dos Querquernni o que explicaría unha parte do seu nome. A outra parte deste termo latino dado ao asentamento militar é Aquis que fai referencia ao manantial de augas minero medicinais que brotan alí a unha temperatura que ronda os 48º C.
Os arqueólogos, despois de algo máis de trinta anos de investigacións interrumpidas, cóntannos que este achado está dividido en dúas partes, unha mansión viaria articulada entorno ao manantial das augas termais e un campamento militar nunha posición máis occidental, separados ambos por unha franxa duns douscentos metros. É o campamento militar o que está máis excavado, quedando os principia, cuartel xeral( órgano esencial da administración do campamento, espazos sagrados destinados ao culto e xustiza) totalmente ao descuberto. Tamén lográronse exhumar catro edificios, dous destinados a albergar as tropas, os horrea (celeiros) e o valetudinarium (hospital).
Todos estes restos arqueolóxicos merecen ser visitados e ofrécennos a posibilidade de continuar cara a Portugal por unha agrupación de miliarios que só se pode ver nesta aillada zona do Imperio. É unha importante porción da nosa riqueza patrimonial.


Agradezo ao periódico O SIL o monográfico adicado a Romanización en Ourense (Especial Nadal 2007) de onde tomamos información para elaborar este post.



Recoméndovos tamén este enlace onde J.M.Otero fai unha estupenda presentación sobre este lugar.

miércoles, 3 de diciembre de 2008

Neva

O luns día 1 a miña vila aparecía deste xeito



Quero aproveitar este momento máxico que produce sempre o feito de nevar, o silencio que acompaña, para poñervos aquí algún vocabulario relacionado coa natureza e as súas manifestacións.
Así
terra,-ae: é a terra, elemento da natureza, planeta, mundo, rexión
tellus, tellur-is: a terra, considerada como un corpo celeste, símbolo de forza productora de carácter divino.
Estas dúas palabras son femininas, productivas.
sol-um,-i:o solo, o terreo.
hum-us,-i: a terra arada, aínda húmida.
ager, agr-i: o campo, en xeral. Ager publicus: terreo aptos para o cultivo de carácter público.
camp-us,-i: o campo, pero como extensión para cultivar.
arv-um,-i: o campo, o terreo cultivado.
rus,rur-is: o campo, por oposición á cidade.
prat-um, -i: a apradella.
mon-s, mont-is: o monte
coll-is,-is: o outeiro, o cotarelo.
vall-is,-is: o val.
silv-a,-ae: a fraga.
luc-us, -i: a fraga sagrada. Un claro da fraga.
planiti-es,-ei: a chaira.
fruct-us, -us: o froito.
frug-es, -um: os froitos da terra, en xeral.
aqu-a, -ae: a auga
und-a, -ae: a onda.
fluct-us, -us: onda, a auga en movemento.
mar-e, -is: o mar.
pont-us, -i: a mar, é un termo usado case exclusivamente en poesía.
litus, litor-is: a costa, a praia.
or-a, -ae: a beira, a beiramar.
rip-a, -ae: ribeira, beira, terra próxima aos ríos.
sin-us, -us: golfo, enseada.
gurge-s, gurgit-is: remuiño.
flumen, flumin-is: río.
fluvi-us,-i: río.
amn-is,-is: río, termo poético.
riv-us,-i: regato, regueiro.
torren-s, torrent-is: torrente, corrente forte de auga de carácter accidental.
lac-us, -us: lago.
palu-s, palud-is: lagoa.
fon-s, font-is: fonte.
pluvi-a, -ae: choiva.
imber, imbr-is: a choiva, a borrasca, vento e choiva, especialmente no mar.
ros, ror-is: orballo, rosada.
nub-es,-is: nube
tonitr-u,-us: o trono
fulmen, fulmin-is: o lóstrego, alustro, relámpago, descarga eléctrica que se produce nunha treboada.
grando, grandin-is: a sarabia.
nix, niv-is: a neve.
gel-u,-us: o xeo.
frigus, frigor-is: o frío.
aest-us,-us: o ardor, a calor do sol.
calor, calor-is: a calor, en xeral.
procell-a, -ae: tempestade, vendaval, treboada.
vent-us, -us: o vento
aur-a,-ae: brisa, airexa.
aër, aër-is: o aire.
Outro día podemos poñer máis, incluso expresións que teñan na súa formación algúns destes elementos.
Podíades aportarme tamén palabras, en galego ou castelén, derivadas destas formas latinas. Que vos parece?
Related Posts with Thumbnails